2 Ocak 2021 Cumartesi Günü Ücretlendirme Bakımından Tatil Midir?

Son günü cumaya denk gelen ulusal bayram ve genel tatil gününü takip eden cumartesi gününün tatil günü olarak kabul edilip edilemeyeceği iş hayatında hem işvereni hem de işçiyi kararsızlığa düşüren durumlardan biridir. 2 Ocak 2021 Cumartesi gününün tatil olup olmadığı, çalışılmış sayılıp sayılmayacağı hususunda bu soru akılları meşgul etmektedir.

Öncelikle konunun yasal dayanaklarından bahsetmek gerekirse;

2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun’da ulusal ve genel tatil günlerinin hangi günler olduğu düzenlenmiştir. İlgili Kanun’un 1. maddesinde; 28 Ekim günü saat 13:00’ten itibaren başlamak üzere 29 Ekim gününün Ulusal Bayram olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanun’un 2. maddesinde ise; 1 Ocak yılbaşı günü, 1 Mayıs İşçi Bayramı günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleri, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı günü, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günü, 30 Ağustos Zafer Bayramı günü resmi tatil günleri olarak belirtilmiş ve 2/d maddesinde de, söz konusu Kanun’da belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinin Cuma günü akşamı sona ermesi durumunda takip eden Cumartesi günün tamamının da tatil yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.

4857 Sayılı İş Kanunu’nun saklı haklar başlığı altındaki 45. maddesi; toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin bu Kanun ile tanınan haklarına aykırı hükümler konulamayacağı, bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır, şeklindedir. Aynı Kanun’un Genel Tatil Ücreti başlığı altındaki 47. maddesi ise; Kanun kapsamına giren işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir karşılığı olmaksızın, o günün ücretlerini tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir, şeklindedir.

Yukarıda belirtilen hükümler nedeniyle çalışanlar, son günü cuma gününe denk gelen genel tatil gününün ertesi günü olan cumartesi günü yaptıkları çalışmalar nedeniyle bugünü genel tatil günü gibi kabul ederek kendilerine kanun uyarınca tatil günü ücreti ödenmesini talep edebilmektedirler.

Ancak; T.C. Yargıtay 9.HD 09.10.2003 T. 2003/17269 E. 2003/16543 K., T.C. Yargıtay 9.HD 09.10.2003 T. 2003/15690 E. 2003/16489 K., T.C. Yargıtay 9.HD 23.10.2003 T. 2003/17723 E. 2003/17653 K., T.C. Yargıtay 9.HD 23.10.2003 T. 2003/7723 E. 2003/7653 K. numaralı kararlar söz konusu meseleye açıklık getirmektedir.

Bu kararlarda özet ile; 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun’un 2/d maddesinde ulusal bayram ve genel tatil günleri Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır hükmü belirtilmiş olsa da söz konusu Kanun’un yürürlüğe girdiği 19.03.1981 tarihinde cumartesi günleri saat 13:00’a kadar yarım gün mesai yapılmakta ve Pazar günleri ise tüm işyerleri kapanmakta olduğu, dolayısıyla genel tatil ve ulusal bayram gününün cuma gününe denk geldiği zamanlarda kanun koyucunun işçilerin yarım gün çalışması lazım gelen ertesi gün cumartesi günlerini de tatil kapsamına almayı uygun gördüğü, ayrıca ilgili hükmün; "Cumartesi günü tatil yapılır" kısmının anlam itibariyle o günün resmi tatil veya genel tatil olacağı şeklinde algılanmaması gerektiği, nitekim Kanun’un resmi ve genel tatil günlerinin hangi günler olduğunu açıkça belirttiği, günümüzde ise cumartesi günü yarım gün çalışma sisteminin ortadan kalkmış olduğu ve böylece son günü cuma gününe denk gelen tatil gününü takip eden cumartesi gününün genel tatil günü olarak kabul edilmesinin mantıklı bir dayanağı olmayacağı vurgulanmaktadır.

Yargıtay’ın bu kararlarından Yüksek Mahkeme’nin 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun’un 2/d maddesi düzenlemesinin zımnen ilga edilmiş olarak mı kabul edilmesi gerektiği hususu açık olmamakla birlikte Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin ilgili konuyu şirketin çalışma koşulları, gün ve saatleri aynı zamanda toplu iş sözleşmesinin cumartesi günü çalışılması halinde ödenecek ücreti belirli kılması kapsamında değerlendirdiğini de bu noktada eklemek gerekmektedir. Dolayısıyla, Yüksek Mahkemenin bu kararının tüm işverenler ve işyerleri için geçerli olduğu konusunda kesin bir yargıya varılması olanaklı değildir. Kararlardan yansıyan husus, ilgili işverene ait işyerinde yürürlükte olan başta toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi ve Personel Yönetmeliği olmak üzere ilgili iş hukuku kaynaklarındaki düzenlemelerin de yargı organı tarafından değerlendirmeye alınmakta olduğudur.

Sonuç olarak son günü cuma gününe denk gelen resmi tatil ve genel tatil gününün ertesi günü olan cumartesi gününün de tatil olup olmadığının değerlendirilmesi hususunda ilgili kanun hükmü ve Yargıtay kararlarının birbiriyle çeliştiği görülmektedir. 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun’un 2/d hükmünde değişiklik yapılması bu konuyu kesin olarak aydınlatacaktır. Bu hususta iş sözleşmesinin taraflar arasında yapılacak açık bir düzenlemenin işveren lehine dikkate alınabileceği de ilgili Yargıtay kararlarından anlaşıldığından, yasa ile açık bir düzenleme yapılıncaya kadar olası ihtilaflarda fayda sağlanması için "ulusal bayram ve genel tatil günleri Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün normal bir işgünü olduğuna" ilişkin hükme yer verilmesi alternatif bir çözüm tarzı olabilecektir.

Yararlı olması dileğimizle.